دانشکده ادبیات وعلوم انسانی در سال 1353 با نام دانشسراي عالي وابسته به دانشگاه تربيت معلم تهران  با ۱۵۰ نفر دانشجو در رشته هاي دبيري تاريخ ، جغرافيا ، زبان انگليسي ، زبان و ادبيات فارسي، فيزيک ، شيمي و رياضي شروع به کار کرد. درسال ۱۳۶۸ شوراي گسترش آموزش عالي با استقلال دانشسراي عالي موافقت اصولي نمود و نام آن به دانشگاه تربيت معلم زاهدان تغيير يافت .

درسال ۱۳۷۰ به دنبال مصوبه شوراي گسترش آموزش عالي مبني بر ادغام دانشگاههاي تربيت معلم شهرستانها در دانشگاههاي محلي ، دانشگاه تربيت معلم زاهدان در دانشکده مهندسی شهید نیکبخت ادغام شد و با تأسیسس دانشگاه سیستان و بلوچستان ، دانشکده ادبيات وعلوم انساني با رشته هاي علوم انساني در سال ۱۳۷۰ شکل گرفت.

در سال ۱۳۷۸ و پس از آن  کارشناسي ارشد رشته هاي  زبانشناسي همگاني، تاريخ، زبان و ادبيات فارسي  و باستانشناسي تأسيس شد، در سال ۱۳۸۴ کارشناسي و در سال ۱۳۸۷ کارشناسي ارشد رشته زبان و ادبيات عربي و در سال ۱۳۸۵ گروه علوم اجتماعي ،با گرايش مردم شناسي به اين دانشکده اضافه گرديد و در سال ۱۳۸۸ دکتري رشته زبان و ادبيات فارسي و كارشناسي رشته علوم اجتماعي گرايش پژوهشگري و در سال ۱۳۹۰ دكتري زبانشناسي و دكتري باستان شناسي به رشته هاي موجود افزوده شد.

اين دانشکده درحال حاضر ۱۳۴۰ دانشجو در مقاطع كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتری در دوره روزانه و شبانه ،۴۹ نفر عضو هيات علمي و ۶ گروه آموزشي به شرح ذيل دارد:

گروه آموزشي زبان و ادبيات انگليسي

• گرایش های کارشناسی: زبان و ادبیات انگلیسی،مترجمی زبان
• گرایش های كارشناسي ارشد: زبانشناسي - آموزش زبان
• دكتری زبانشناسي

گروه آموزشي زبان و ادبيات فارسي

• کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری زبان و ادبیات فارسی
• گرایش های کارشناسی ارشد : ادبیات محض ادبیات روایی-  ادبیات معاصر

گروه آموزشي باستان شناسي

• کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری باستان شناسی عمومی

گروه آموزشي تاريخ

• كارشناسي: تاريخ
• گرایش های كارشناسي ارشد: تاريخ ايران دوره اسلامي- تاريخ اسلام- تاريخ ايران باستان- تاريخ عمومي جهان

گروه آموزشي زبان عربي

• كارشناسي، كارشناسي ارشد زبان و ادبيات عربي

گروه آموزشي علوم اجتماعي

• گرایش های كارشناسي : مردم شناسي - پژوهشگري