کانی جسم جامد، طبیعی، همگن، دارای نظم اتمی بسیار منظم و فرمول شیمیایی نسبتا ثابت است که توسط فرایندهای معدنی تشکیل می­شود. علم کانی‌شناسی به بررسی ویژگی‌های شیمیایی، ساختار بلورین، ویژگی­های فیزیکی و فرایندهای پیدایش و تخریب کانی‌ها می‌پردازد. کانی­ها را بر اساس ترکیب شیمیایی به دو دسته کلی سیلیکاته و غیر سیلیکاته تقسیم می ­نمایند. سنگ جامدی طبیعی و همگن است که از یک یا چند کانی تشکیل می­­شود. سنگ­ها بر اساس نحوه تشکیل به انواع آذرین، رسوبی و دگرگونی تقسیم می­شوند.

کشور ایران از نظر وجود کانی­ها، گوهرها و مواد معدنی مختلف، دارای پتانسیل بالایی می­باشد. آشنایی با کانی­ها، سنگ­ها، ویژگی­ها و کاربرد آنها باعث درک بیشتر قدرت لایزال الهی می­شود. یکی از راه­های عملی برای آموزش و انتقال این دانش به دانشجویان، تجهیز آزمایشگاه­های کانی­ شناسی و سنگ ­شناسی می­باشد. روش­های مختلفی برای شناسایی کانی­ها و سنگ ­ها وجود دارد، که با توجه به مشخصات کانی و سنگ مورد بررسی، می­توان از تعدادی از آنها بهره برد. گاهی تشخیص یک کانی به آسانی بر اساس تجربه فرد انجام می­شود و گاهی به مطالعه گسترده برای تشخیص یک کانی یا سنگ طبیعی نیاز است. در روش­های شناسایی مقدماتی، ویژگی­های فیزیکی کانی مورد بررسی قرار می­گیرد. در روش­های شناسایی دستگاهی، مطالعه مقاطع نازک و صیقلی کانی­ها و سنگ­ها توسط میکروسکوپ­ پلاریزان انکساری و انعکاسی مورد مطالعه قرار می­گیرد. استفاده از روش­های تکمیلی و دقیق مثل میکروسکوپ­های الکترونیکی و دستگاه XRD نیز در شناسایی دقیق کانی­ها استفاده می­شوند.

دروس آزمایشگاه کانی­ شناسی توصیفی و آزمایشگاه سنگ­ شناسی به عنوان واحدهای درسی مستقل در مقطع کارشناسی مهندسی معدن ارائه می­شود. آزمايشگاه کانی­ شناسی و سنگ ­شناسی دارای چند بخش به شرح ذیل می­باشد:

در اين بخش دانشجویان به طور عملی با سيستم­­های بلوری، رده­هاي تبلور، فرم­هاي بيرونی و ساختار دروني بلورها آشنا می­شوند.

1. کانی­شناسی توصيفی

در این بخش دانشجویان به طور عملی با روش­های مختلف فیزیکی جهت شناسایی مقدماتی انواع کانی­های سیلیکاته و غیرسیلیکاته در نمونه­ های ماكروسكپي و دستی آشنا می­شوند.

در این بخش دانشجویان به طور عملی با روش­های شناسایی ساخت، بافت و نام­گذاری انواع سنگ­های آذرین، دگرگونی و رسوبی در نمونه­ های ماکروسکوپی و دستی آشنا می­شوند.

تجهیزات آزمایشگاه:

• انواع مدل­های بلورشناسی شامل سیستم­های تبلور و فرم­های بلوری
• انواع نمونه­کانی­های سیلیکاته
• انواع نمونه کانی­های غیرسیلیکاته
• انواع نمونه­ سنگ­های آذرین، رسوبی و دگرگونی
• ابزارهای دستی جهت بررسی خواص فیزیکی کانی­ها

سرپرست آزمایشگاه: دکتر سهیل زارع مطلق