تاریخچه هیات امنا

قبل از پیروزی انقلاب اسلامی:

1- با شکل­گیری نهاد دانشگاه در کشور و آغاز به کار دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ ، شورایی به نام «شورای دانشگاه» در آن دانشگاه وجود داشت که  بسیاری از اختیارات و وظایف هیأت امنا را انجام می داد و دارای کارکرد هیأت امنا بود .

2- در سال ۱۳۳۹ در اساسنامه دانشگاه شهید بهشتی (ملی سابق) هیات امنا به عنوان اولین رکن دانشگاه مطرح شد.

3-  دانشگاه شیراز (پهلوی سابق) اولین دانشگاهی بود که دارای هیات امنا شد. در قانون تاسیس آن دانشگاه که در سال ۱۳۴۳ به تصویب رسید،  هیات امنا نماینده قانونی دانشگاه بود و کلیه امور علمی، فنی، آموزشی، مالی، اداری و استخدامی دانشگاه نیز زیر نظر  هیات امنا اداره می‌شد.

4- دانشگاه صنعتی شریف نیز در سال ۱۳۴۴ دارای هیات امنا شد.

5- قانون هیات امنای دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۶ به تصویب مجلسین رسید و به دولت اجازه داده شد در صورت اقتضا، مقررات این قانون را در سایر دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها و موسسات تعلیماتی عالی و تحقیقاتی کشور اجرا نماید

6-  اولین جلسه هیات امنای دانشگاه مشهد،  در تاریخ 15/11/1346 تشکیل شد.

7- قانون هیات های امنای موسسات عالی علمی – دولتی در  سال 1350  به تصویب مجلسین وقت رسید و براساس این قانون، دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی به منظور ایجاد هماهنگی و یکپارچگی بیشتر،  موظف شدند که هیات امنای مستقلی تشکیل دهند.

8- سرانجام در سال 1353،  پس از تصویب  قانون اصلاح پاره‌ای از مواد قانون هیات­های امنای موسسات عالی علمی- دولتی در مجلسین  وقت، وزارت علوم و آموزش عالی مکلف شد که برای هر یک از دانشگاههای دولتی و غیردولتی و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی، هیات امنایی با ترکیب و وظایف یکسان و طبق مقررات مربوطه تشکیل دهد.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی:

1- به استناد لایحه قانونی انحلال هیات­های امنای دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی اعم از دولتی و غیر دولتی و خصوصی مصوب13/12/1357 ، وظایف و اختیارات هیات­های امنای کلیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی منحل و مطابق با همین قانون، وظایف و اختیارات هیات­های امنا به هیات سه­نفری جانشین هیات­های امنا متشکل از وزیر فرهنگ و آموزش عالی، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و وزیر طرح های انقلاب، واگذار شد.

2- بر اساس مفاد  قانون تشکیل هیات­های امنای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی که در  جلسات 181 و 183 مورخ 9/12/67 و23/12/67 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید. هر یک از وزارتخانه‌های «علوم، تحقیقات و فناوری»  و «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» مکلف شدند برای دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی وابسته به خود  هیات امنایی با ترکیب مندرج در قانون یادشده تشکیل دهند.